De elfstedenstad Franeker heeft
in de Friese historie een belangrijke rol
gespeeld. 'Het oog van Friesland' noemde men de
stad. Vertegenwoordigers van de keizer en de paus
hielden hier hun zitting en er woonden veel
edellieden. De vele stinsen en staten waarin zij
woonden, staan nog steeds. Het Martenahuis,
voormalige stadspaleis, bijvoorbeeld. Je herkent
het aan de gele en rode kloostermoppen. De tuin
is bijzonder. In het vroege voorjaar kun je
genieten van de zeldzame stinsenflora die dan in
bloei staat.
Een van de meest fascinerende bezienswaardigheden
van Franeker is ongetwijfeld het Planetarium van
Eise Eisinga. Van beroep was hij wolkammer, maar
daarnaast was hij goed op de hoogte van wis- en
sterrenkunde. Zijn droom was de stand en de banen
van de planeten van ons zonnestelsel
driedimensionaal in beeld te brengen. Zeven jaar
lang knutselde hij aan de gigantische machinerie
van radertjes, palletjes en veren die alles in de
juiste beweging houdt. Het mechaniek nam zijn
complete zolder in beslag. En de bedstede van
zijn vrouw erbij. In 1781 was het heela l aan het
plafond van Eise Eisinga's woonkamer gereed.
Sindsdien loopt het enorme astronomische uurwerk
nog steeds perfect. De "Poask" symboliseert de
armoede die onder de bewoners heerste in de
vorige en begin deze eeuw.
Franekervaart (Gastenfoto)
Tot begin 1800 was Franeker de universiteitsstad
van Fryslân. Het museum 't
Coopmanshûs herbergt nog steeds sporen van
dit universitair verleden. En dat het
studentenleven ook toen al bruiste bewijst het
eerste studentencafé van Nederland "De
Bogt fen Guné". Het café bestaat
nog steeds en is tegenwoordig de stamkroeg van de
kaatsliefhebbers. De sport met het balletje van
leer en paardenhaar wordt in praktisch heel
Fryslân nog volop bedreven.
Verder vind je in Franeker vele antiek- en
snuisterijwinkeltjes. Het huis van de vroegere
theehandelaar Van Balen bijvoorbeeld. De
inrichting van zijn woning en winkel is een van
de best bewaarde Art Nouveau-interieurs van het
land.
Käpt'n Kalle in Oktober 2022 met het Simmerskip 950 OK, AALTJE, onderweg op de Kleiroute: Menaldum, Berlikum naar Franeker
Zeker de moeite waard om deze mooie film te bekijken als voorbereiding als u de Kleiroute wilt varen ... (bedankt Kalle dat wij jou film hier mogen presenteren)
Franekervaart (Gastenfoto)
